Digital detox nie zadziała, jeśli wyłączysz telefon na kilka dni, a później wrócisz do starych nawyków. Naucz się dbać o swój dobrostan, porządkując swoją obecność świecie cyfrowym, wchodząc w cyfrowe aktywności bardziej świadomie i poddając je regularnie refleksji. Aby komputer i telefon służyły tobie. A nie na odwrót.
A ty? Gdzie to robisz?
Zaraz po wstaniu rano, w toalecie, w czasie jazdy samochodem, w czasie spotkań ze znajomymi, a nawet w kinie lub teatrze? Gdzie jeszcze to robisz? Ciągłe korzystanie z social mediów, mejla, komunikatorów to znak naszych czasów. Mam wrażenie, że przyzwyczailiśmy się i akceptujemy, że tak to już jest. Bo przecież takie czasy. Ale czy wiemy, do czego tak naprawdę się przyzwyczailiśmy? Czy zdajemy sobie sprawę, jaki wpływ na nasz mózg, na nasze ciało ma tryb ciągłego „digital stand by”? Czy zdajemy sobie sprawę z tego, że wszyscy staliśmy się lub stajemy uzależnieni?
Sprawdź, gdzie jesteś
Zrób szybki test. Wyłącz swój telefon i odłóż go na dwie godziny do kieszeni lub w inne miejsce, gdzie leży zazwyczaj. Za każdym razem, gdy sięgniesz po niego, odłóż go z powrotem i zapisz na kartce, co było powodem sięgnięcia ręką? Chęć sprawdzenia mejla, nowych lajków pod zdjęciem, zapisania czegoś w kalendarzu. A może poczucie nudy i chęć zabicia czasu. Cokolwiek to jest, zapisz. Jeśli w ciągu dwóch godzin twoja ręka ani razu nie sięgnęła po telefon, gratulacje. Pewnie nie potrzebujesz czytać tego dalej. Ale jeśli twoja ręka bezwiednie sięgała po wyłączony telefon i (co zdarza się coraz częściej) nawet nie wiesz po co, to może być wyraźny sygnał. Najwyższa pora wniknąć trochę głębiej w temat digital wellbeing – równowagi cyfrowej.
Digital detox in progress
Od 2019 roku organizuję Digital Detox retreats (nabliższy termin – znajdziesz tutaj). Na kilka dni zupełnie odkładamy telefony. Rano i wieczorem praktykujemy jogę i mindfulness. Dzień jest dla uczestników – wypełniony odpoczynkiem, książką, rozmowami z innymi, spacerami. W ciągu dnia zdaża się nam nawet porządnie wynudzić. To ciekawe doświadczenie – kiedy ostatnio zdarzyło Ci się nic nie robić i doświadczyć nudy? Po południu podsumowujemy sobie doświadczenie digital detox.
My w świecie cyfrowym
Kiedy spytałem uczestników jednego z moich wyjazdów o powody, dla których chcą odłożyć telefony do depozytu na kilka dni, wyszła z tego historia naszych czasów. Dla ponad 70% uczestników wyzwaniem jest natłok codziennych informacji, które otrzymują kanałami cyfrowymi. 50% czuje, ze cyfrowy multitasking negatywnie wpływa na ich wydajność. Tyle samo czuło, że bycie ciągle podłączonym cyfrowo, wpływa negatywnie na to, jak się czują. Jednocześnie dla prawie 60% odłączenie się od telefonu na kilka godzin w ciągu dnia jest wyzwaniem.
FOMO vs. JOMO
Słyszeliście o FOMO? „Fear of missing out” jest terminem, które określa możliwy rezultat nadużywania kanałów cyfrowych. Oznacza doświadczanie strachu przed tym, że może nas ominąć jakaś ważna informacja. Dlatego osoby, które doświadczają FOMO stale monitorują wydarzenie przy użyciu kanałów cyforowych (w tym w dużej mierze przy użyciu mediów społecznościowych). Co druga osoba doświadczająca FOMO przyznaje, że używa mediów społecznościowych dłużej niż planowała. 36% z nich przyznaje, że używanie mediów społecznościowych stało się dla nich nałogiem. Aż 60% osób doświadczających FOMO korzysta z mediów społecznościowych zaraz przed pójściem spać (źródło)
W trakcie retreatów Digital detox staramy się doświadczać JOMO (Joy of missing out). Uczymy się cieszyć z tego, co przynosi chwila, bez ciągłego podłączenia. Bez ciągłego relacjonowania naszych doświadczeń. Dla jednych to wspaniałe doświadczenie i nie mają problemu z wejściem w ten stan, wręcz wchodzą w niego z ulgą. Dla innych jest to ogromne wyzwanie, ale tez cenna lekcja. W czasie tych kilku dni, jak na dłoni można się przyjrzeć nawykom, które często wykształciły się zupełnie bezwiednie.
Po co ten digital detox?
W trakcie Digital detox nie chodzi jednak o to, żeby nauczyć się żyć bez telefonu. Rozwiązaniem nie jest życie w jaskini (chyba że masz na to ochotę i przestrzeń w życiu:). Rozwiązaniem jest posprzątanie cyfrowych narzędzi i nawyków, aby po powrocie do codzienności, funkcjonować lepiej w świecie cyfrowym. Sam digital detox nie wzmocni twojego poczucia dobrostanu, jeśli nie poddasz refleksji swoich nawyków i nie zaczniesz funkcjonować w cyfrowym świecie inaczej – w sposób, który Cię wspiera. Digital wellbeing to proces. W tym procesie testujesz zmiany nawyków, narzędzi na lepsze.
A co działa dla Ciebie?
Dla kogoś pomocne może być skasowanie aplikacji społecznościowych na komórce i tablecie, włączanie trybu samolotowego po 19.00 i wyłączanie telefonu przynajmniej raz w tygodniu. Dla innej osoby może to być robienie 5 minutowych przerw w trakcie pracy przed monitorami, wyłączenie notyfikacji. A dla jeszcze innej decyzja, żeby nie będzie korzystać z telefonów w trakcie rozmów z przyjaciółmi.
Czy technologia na pewno służy Tobie?
W trakcie jednego z webinarów odnośnie digital wellbeing w 2021, spytałem pracowników firmy, ile raz dziennie sięgają po telefony. 38% odpowiedziało, że siega pomiędzy 40, a 80 razy dziennie. Średnia w USA w 2019 roku, wynosiła 96 (źródło). Liczne badania nie napawają optymizmem. Pokazują na przykład, że prawie 40% studentów ma symptomy uzależnienia od telefonu, a prawie 70% z nich doświadcza problemów ze spaniem (źródło). Pandemia i przeniesienie się do świata cyfrowego nie sprawi, że ta liczba zmaleje. Uczymy, pracujemy podłączeni do narzędzi cyfrowych. Musimy się nauczyć z nimi żyć tak, żeby to one służyły nam, a nie odwrót. Nie zawsze będzie idealnie. Ale liczy się świadomość doświadczenia, wyciąganie wniosków i zbliżanie się do poczucia dobrostanu tam, gdzie jesteś i z tymi zasobami, które masz.
Bo zawsze możesz coś zrobić.
